92
ჩვენს წინა საუბრებში შევეხეთ წმინდა კლიმენტი რომაელის, ასე ვთქვათ, ავთენტურ შრომას, რაზეც არავითარი ეჭვი არ არსებობს, რომ ნამდვილად მისია, “ეპისტოლეს კორინთელთა მიმართ”. მაგრამ რამდენადაც სპეციალურ კვლევაში და ძველთაგანვე საეკლესიო ლიტერატურაში ფიგურირებს კიდევ ერთი ეპისტოლე კორინთელთა მიმართ კლიმენტი რომაელისა, შესაბამისად პირველ მათგანს, ე.ი. ჩვენს მიერ ზემო განხილულს, ეწოდება “I ეპისტოლე კორინთელთა მიმართ” და ის ეპისტოლე, რომელსაც ეხლა განვიხილავთ, ეწოდება “II ეპისტოლე კორინთელთა მიმართ”.
კლიმენტი რომაელის II ეპისტოლის შესახებ აზრთა დიდი სხვადასხვაობაა.
ტექსტობრივად ეს ეპისტოლე პირველთან ერთადაა შემონახული. ჩვენ ვახსენეთ ორი
ხელნაწერი, რომელთაგან ერთია V ს-ის ცნობილი ალექსანდრიული კოდექსი, მეორე
კი 1056 წლის იერუსალიმის საპატრიარქო ბიბლიოთეკის ხელნაწერი, რომელმაც
შემოგვინახა ჩვენ, როგორც უკვე გითხარით, პირველი ეპისტოლე და აგრეთვე
სირიული თარგმანის შემცველი ხელნაწერი. სამივე ეს ხელნაწერი, პირველ
ეპისტოლესთან ერთად, შეიცავს მეორესაც, რომელიც, როგორც ავღნიშნეთ,
მსგავსადვე კორინთელებისადმია მიმართული. და თუმცა ამასაც ეპისტოლე
ეწოდება, მაგრამ უკვე კარგა ხანია გარკვეულია, რომ თავისი ფორმით ის უნდა
იყოს არა იმდენად ეპისტოლე, რამდენადაც უფრო ჰომილია, ქადაგება. მრავალი
მკვლევარი კლიმენტი რომაელის ე.წ. მეორე ეპისტოლეს კორინთელთა მიმართ
სინამდვილეში უწოდებს უძველეს ქრისტიანულ ჰომილიას.
